Uitg. Oog & Blik; 81 pl.; kleur; harde kaft; € 19,95
De Spanjaard Max is al sinds 1973 actief. Met Bardin de surrealist verschijnt nu een eerste vertaling van zijn werk in het Nederlands: een verrukkelijke bundel oogsnoep – niet verwonderlijk na ruim drie decennia stripmaken.
‘Ceci est un pipe,’ heet het op de openingspagina. De tekstballon verwijst naar een reuzeformaat zeeslak die met één oog de wereld in blikt. Kort daarna staat Bardin in het aangezicht van zijn Schepper: een drieogige Mickey Mouse. Wie binnen wil treden in de wereld van Max, dient zijn gezond verstand aan de kapstok bij de deur achter te laten, zoveel is duidelijk. Het is een opmerkelijk contrast met de kristalheldere beeldtaal van de Spaanse stripmaker, die duidelijk een tik van Hergé en diens studiogenoten heeft meegekregen. Net als Joost Swarte, Ever Meulen en David B. borduurt Max voort op de eenvoud en helderheid van de klare lijn. Net als zij geeft hij er een eigenwijze slinger aan, die zijn strips toegankelijk en mysterieus tegelijk maakt.
Lijdend voorwerp van Max’ visuele uitspattingen is het gedrongen, kalende Spaanse burgermannetje Bardin. Bardin heeft weinig samenhangends om handen en slijt zijn dagen slenterend door de stad en cognacjes drinkend met zijn vrienden. Schijnbaar onaangedaan ondergaat hij de psychedelische, vaak metafysisch getinte visioenen waarmee hij zich ziet geconfronteerd. Alleen in zijn nachtmerries – geïnspireerd op het klassieke schilderij van Heinrich Füssli met slapende maagd, broedend monster en grijnzend paard – krijgt hij het echt benauwd.
Zoals bij zoveel surrealistische kunst laat de inhoud van Bardin de surrealist zich maar moeilijk navertellen. De korte strips van Max in deze bundel zijn eerder bedoeld om als dromen te worden ondergaan dan van a tot z te worden begrepen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de tekstloze verhalen, zoals een wonderschone ode aan de Spaanse cineast Luis Buñuel, meer impact hebben dan de soms wat babbelzieke wederwaardigheden van Bardin in de kroeg. Voor een meesterwerk is Bardin de surrealist te wisselvallig, maar geen visuele fijnproever die Max’ lekkernijen aan zich voorbij zal willen laten gaan.
Toon Dohmen
Gepubliceerd in ZozoLala (2006)