Waar gebeurd
In 1986 gingen met ‘Maus’ de luiken open. Voor zijn stripdocumentaire mocht Art Spiegelman een speciale Pulitzer prijs in ontvangst nemen. Inmiddels is de opmars van de waar gebeurde strip een feit. Boegbeeld van de documentairestripmakers is Joe Sacco. Sacco won tijdens de Stripdagen Haarlem 2002 de VPRO Grand Prix voor zijn pionierswerk. Zijn getekende oorlogsreportages uit Palestina en Bosnië worden gerekend tot de beste documentaires over die regio’s. Sacco zet zichzelf centraal in zijn strips. Hij portretteert zichzelf weinig flatteus als een betweterige slungel met een klein rond brilletje. Vanachter dat brilletje observeert hij het dagelijks leven van de mensen om hem heen. Deze observaties van houthakkende Bosniërs en ravottende kinderen wisselt hij af met feitelijke achtergronden over het conflict waarin zij zich bevinden, de geschiedenis van de regio, landkaarten. Een krachtige techniek die Sacco daarbij gebruikt, is zijn bronnen direct hun eigen verhaal te laten doen. Halverwege een gesprek laat hij hen zich rechtstreeks tot de lezers wenden en dan –vaak in zwarte kaders – hun verhaal vertellen. Zo toont hij in ‘Safe Area Gorazde’ een nachtelijke hongertocht door de bossen rond Gorazde op een manier die geen enkele cameraploeg hem zal nadoen. De lezers zien de barre voettocht als het ware ‘live’ voor hun ogen gebeuren.
Tentoonstelling in Teylers Museum
Ter gelegenheid van de Stripdagen Haarlem 2004 heeft Sacco in Teylers Museum zijn eigen expositie ingericht over het veranderende gezicht van de oorlog. Hij toont de ontwikkeling van zijn visie op de oorlog aan de hand van werken van Jacques-Louis David en George Grosz en pagina’s uit strips als ‘Maus’, ‘Barefoot Gen’ en ‘Sergeant Rock’. Daarnaast komen ook zijn eigen ervaringen ruimschoots aan bod in de vorm van originelen uit zijn boeken ‘Palestine’ en ‘Fikser’ en een volledige stripreportage uit ‘Time Magazine’ over het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.
VPRO Grand Prix-expositie Joe Sacco, Teylers Museum, Haarlem (juni 2004)
