Hoi pipeloi! Poep aan je schoen! Zeg, loopt daar niet zo’n je-weet-wel-kater? In de loop van bijna dertig jaar Jan, Jans en de kinderen heeft Jan Kruis zijn sporen nagelaten in de Nederlandse taal. Catootje, Karlijn en Jeroen zijn jong gebleven, maar met hun tijd meegegaan. Jan Kruis (1933) start zijn successerie in 1970. Hij heeft dan, na zijn afstuderen aan de kunstacademie van Rotterdam, al ruimschoots ervaring opgedaan met reclamewerk en met de strips Student Tijloos, Sjors en Sjimmie en de Peanuts-achtige strip Gregor. Voorgepubliceerd in het veel gelezen damesblad Libelle, groeit Jan, Jans en de kinderen uit tot de bekendste familiestrip van Nederland. Sinds 1999 is Jan Kruis met pensioen, maar zet de de Studio Jan Kruis (onder anderen Gerben Valkema, Rob Phielix en Peter Nuyten) het leven van zijn geesteskinderen voort.
Jeugd
Het stille verdriet van een grote rooie kater. Zo heet een speciaal Jan, Jans en de kinderen-stripboek uit 1982. Het gaat over de huiskat van het gezinnetje Tromp. Die zat altijd onrustig achter de poesjes aan. Daar is hij toen voor behandeld. Sinds die tijd suft hij maar wat bij de bank, loom en berustend. Geen wonder dat hij model heeft gestaan voor een speciale grote rooie zitzak. Net als voor washandjes, handdoeken en heel veel knuffels.
Kenners
“Een tekening is voor mij pas af als hij gedrukt is en in de krant staat.” Het is een kenmerkende uitspraak voor Jan Kruis. Hij geldt niet alleen voor de talloze strips en reclametekeningen van zijn hand, maar zelfs voor de schilderijen die hij vanaf midden jaren zeventig maakt. Die portretten van onder anderen Simon Carmiggelt en de koninklijke familie zijn allemaal afgedrukt in Libelle. Een mooi beeld alleen is voor Kruis niet voldoende, hij wil er ook van verzekerd zijn dat de mensen het te zien krijgen. Daarom past hij zijn stijl ook aan, aan zijn publiek. Zo is Jan, Jans en de kinderen in de eerste plaats toegankelijk en herkenbaar. Kruis tekent zijn grappen in een herkenbare, krasserige lijn en gebruikt geen witte kaders tussen zijn tekeningen. Daardoor lopen de decors gelijkmatig in elkaar over en kan alle aandacht gaan naar de dialogen die de strips dragen. Na zijn pensionering in 1999 gaat Jan Kruis weer op zijn gemak schilderen. In een rustiger tempo blijft hij strips maken, maar dan langere verhalen, voor het goede doel: sinds 2000 is Jan Kruis de gedreven ambassadeur van de Leprastichting.
Copywriting voor kabinetten Nederlands Stripmuseum Groningen