Het lijkt wel alsof boeken vanwege vertalingsperikelen alleen hinkstapspringend de taalgrenzen over komen. Comix 2000 bewijst dat het ook anders kan.
Een stripboek van ruim tweeduizend pagina’s, dat zie je niet elke dag – een vrijwel tekstloos kunstboek van die omvang ook niet, trouwens. Tien tegen één dat wie het crèmekleurige Comix 2000 in de winkels ziet liggen, het ook zal willen inkijken. En dat geldt voor het lezend publiek in Rotterdam net zo goed als voor dat in Montreal of Hong Kong. Zelfs analfabeten kunnen een poging wagen. Comix 2000 bevat namelijk louter tekstloze strips. Meer dan driehonderd korte verhalen waarmee de Franse stripuitgeverij L’Association de twintigste eeuw op imponerende wijze uitluidt.
Subsidiegevers
‘Aanvankelijk wilden we gewoon een nieuwe reeks tekstloze strips opstarten,’ licht L’Association-uitgever Jean-Cristophe Menu het ontstaan van Comix 2000 toe. ‘Toen we dat idee verder uitwerkten, kwam opeens het wilde plan voor één groot, mondiaal te lezen tekstloos stripboek naar boven. Eerst als grap – niet serieus te nemen – maar al gauw als realiteit.’ De omslag kwam toen Menu en de zijnen enkele Franse subsidiegevers wisten warm te krijgen voor het project. Dat typeert de volwassenheid van de Franse stripcultuur, die door de nationale culturele fondsen al enkele jaren lang actief wordt ondersteund. Het Franse Ministerie van Cultuur, dat van Internationale Zaken, het Centre National du Livre en – niet te vergeten – de Mission pour la Célébration de l’An 2000 zagen het prestigeproject van L’Association wel zitten. ‘Het hielp dat we David Cameo bij het Ministerie van Cultuur kenden,’ vertelt Menu. ‘Hij was vroeger directeur van het prestigieuze internationale stripfestival van Angoulême en daarmee de aangewezen persoon om aandacht te vragen voor Comix 2000. De feestelijkheden rond het jaar 2000 boden een extra kans om de fondsen aan te spreken.’ En hulp van de culturele fondsen had L’Association hard nodig. Comix 2000 is een project op een schaal die op stripgebied nog niet eerder is vertoond. De begroting van het hele project – oplage: twaalfduizend exemplaren – bedraagt omgerekend een half miljoen gulden; waaraan de fondsen anderhalve ton bijdragen.
Kwaliteit
Het resultaat is een panorama van de beste stripmakers ter wereld, te bewonderen in de kwaliteitsboekhandels van Nederland tot Nieuw-Zeeland. Een overzicht van zoveel verschillende visuele stijlen dat geen art director het zal willen missen. Ook de niet-professionele lezers wacht tweeduizend pagina’s visueel avontuur. Daarmee blikt Comix 2000 terug op de twintigste eeuw, het thema waaraan de deelnemende tekenaars zich moesten houden. Onder stripmakers in binnen- en buitenland ging het initiatief van L’Association als een lopend vuurtje rond. Menu: ‘We kregen tussen de zes- en zevenduizend pagina’s toegezonden. Daar zat veel van hetzelfde tussen – vooral de chronologie van het begin van de eeuw, de oorlog van 1914-1918, de atoombom en de apocalyps tot slot kwam vaak voor – maar ook heel veel persoonlijke visies. Al met al was de selectie verre van eenvoudig, maar het eindresultaat is er dan ook naar.’ De kwaliteit van de bijdragen stond voorop, niet de reputatie van de makers. Daardoor bevat Comix 2000 niet meer dan een handjevol sterauteurs (Chris Ware, Andreas, Willem) en veel onbekend talent. Met dertien deelnemers op een totaal van driehonderd is Nederland mondiaal gezien ruim vertegenwoordigd. Onder die Nederlandse deelnemers het puikje van de jongste generatie stripmakers: Tobias Schalken, Typex, Milan Hulsing en Marcel Ruijters.
Ambitieus
Dankzij de ambitieuze aanpak, is Comix 2000 een boek geworden dat het ook buiten de stripspeciaalzaken goed kan doen. In Frankrijk benadert L’Association naast de speciaalzaken dan ook de algemene boekhandels, kunstboekhandels en de niet-gespecialiseerde pers. Op 2 december opende het Franse nationale dagblad Libération haar boekenbijlage met een lang artikel over het boek. In Nederland verspreidt in ieder geval stripdistributeur Het Raadsel Comix 2000. Als het aan L’Association ligt, komt de importeur Nilsson & Lamm daar nog bij. Dat gebeurt pas nu het boek uit is. Menu: ‘Het is logistiek gezien lastig om de niet in strips gespecialiseerde distributeurs in het buitenland te benaderen voordat zo’n uitzonderlijk boek er daadwerkelijk is. Die contacten zijn gewoon nog niet zo vanzelfsprekend. Daarom nemen we pas na de presentatie van Comix 2000 contact op met de buitenlandse niet-gespecialiseerde distributeurs. Dan kunnen ze met eigen ogen zien wat voor uitgave het geworden is en zullen ook zij – net als de mensen in de winkels – enthousiast raken. Geen twijfel mogelijk.’
Gepubliceerd in Boekblad 50 (1999)
Spreekt deze tekst je aan?
Dan lees je mogelijk ook graag:
